Trong thời đại công nghệ số, việc áp dụng camera AI để giám sát và xử lý vi phạm giao thông đang được mở rộng mạnh mẽ tại Việt Nam. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ quy trình xử lý vi phạm giao thông từ camera AI – từ việc ghi nhận hình ảnh, xác minh, tới xử phạt chủ phương tiện.
1. Hệ thống camera AI được triển khai tại nhiều tuyến phố
Tại nhiều tuyến đường trung tâm của Hà Nội, rất nhiều camera tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) đang được lắp đặt để giám sát lưu lượng giao thông và phát hiện vi phạm. Theo Phòng Cảnh sát giao thông Hà Nội, có 1.873 camera AI dự kiến vận hành từ tháng 12.
Không chỉ Hà Nội, tại TP Hồ Chí Minh cũng đã lắp đặt hơn 30 camera AI tại những đường có lưu lượng xe cao.
Hệ thống do Cục Cảnh sát giao thông (Cục CSGT) đề xuất với hơn 5.000 camera AI được lên kế hoạch phủ toàn quốc, khác biệt so với camera giám sát thông thường.
2. Dữ liệu từ camera AI → Trung tâm lưu trữ → phần mềm phân tích
Hình ảnh và video từ camera AI sẽ được truyền về trung tâm lưu trữ dữ liệu điện tử của CSGT. Tại đó, phần mềm AI tự động nhận diện hành vi vi phạm, trích xuất ảnh hoặc clip liên quan.
Hiện hệ thống đã khả năng nhận diện được hơn 20 trong số hơn 100 hành vi vi phạm có thể xử lý bằng camera AI.
Thông qua dữ liệu đăng ký xe, phần mềm có thể truy xuất chủ phương tiện, kèm theo bản ảnh ghi lại: loại xe, biển số, tuyến đường, thời gian, vị trí (kinh độ – vĩ độ), tốc độ… tất cả được đóng gói thành thư mục riêng.
3. Xác minh – kiểm duyệt – gửi thông báo tới chủ phương tiện
Tại trung tâm chỉ huy của Cục CSGT ở Hà Nội, các cán bộ ngoài việc theo dõi hình ảnh trực tiếp còn chịu trách nhiệm xác minh, kiểm duyệt các vi phạm do phần mềm trích xuất nhằm đảm bảo không bỏ sót hoặc nhầm lẫn.
Sau khi kiểm duyệt, bộ phận xử phạt sẽ gửi thông báo vi phạm tới chủ xe bằng thư gửi tới địa chỉ đăng ký hoặc đăng tải lên website của Cục CSGT để người dân tra cứu.
4. Khi chủ xe nhận thông báo – lập biên bản – ra quyết định xử phạt
Khi nhận được thông báo, chủ xe có thể tới nơi phát hiện vi phạm hoặc trụ sở công an nơi cư trú để xác minh lỗi. Sau khi xác định người điều khiển phương tiện vi phạm, CSGT sẽ lập biên bản. Nếu sau 7 ngày không có khiếu nại, quyết định xử phạt sẽ được ban hành.
Người vi phạm có thể đóng phạt qua Kho bạc hoặc nộp trực tuyến qua cổng dịch vụ công – sau đó tới trụ sở đội CSGT để nhận lại giấy tờ nếu bị giữ.
5. Hướng tới tương lai: thông báo mềm và tự lập biên bản
Trong tương lai gần, hình ảnh từ camera AI sẽ được gửi ngay dưới dạng bản mềm tới chủ phương tiện. Nếu chủ xe đồng ý, việc lập biên bản sẽ được thực hiện tự động. Nếu không đồng ý, chủ xe có thể liên hệ cơ quan công an nơi phát hiện vi phạm để xử lý.
Ví dụ: tại cao tốc Cao tốc Nội Bài – Lào Cai, hệ thống camera AI đã gửi thông báo tới 2.775 trường hợp không thắt dây an toàn – trong đó gần 400 người đã tới làm việc.
Theo đại diện Cục CSGT, hình ảnh từ camera AI rất sắc nét cả ngày lẫn đêm nên “tỷ lệ nhầm lẫn gần như bằng không”.
6. Khó khăn và thách thức – định danh chủ xe & dữ liệu sạch
Một trong những khó khăn lớn của hệ thống là xử phạt xe gắn máy, đặc biệt là xe máy cũ biển 3 số, 4 số – bởi nhiều phương tiện chưa xác định được chủ xe.
Để đảm bảo dữ liệu đúng – đủ – sạch, Cục CSGT đang phối hợp với công an các địa phương rà soát các phương tiện không còn lưu thông để loại bỏ khỏi hệ thống; đồng thời các xe đang sử dụng sẽ được định danh để phục vụ công tác quản lý, giám sát tốt hơn.
Kết luận
Việc triển khai hệ thống camera AI giám sát và xử lý vi phạm giao thông giúp nâng cao hiệu quả quản lý, giảm thiểu vi phạm và tăng tính minh bạch trong xử phạt. Dù vẫn còn thách thức về định danh chủ phương tiện và dữ liệu phương tiện lưu thông, nhưng với lộ trình triển khai mạnh mẽ, hệ thống này hứa hẹn thay đổi cách thức giám sát giao thông tại Việt Nam.
Đối với người điều khiển phương tiện: nên lưu ý hơn tới việc tuân thủ luật, vì giờ đây vi phạm rất dễ bị ghi nhận – từ đường phố nội đô tới các tuyến cao tốc – dù là ngày hay đêm.
