Từ ngày 1-1-2026, Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ sẽ áp dụng quy định mới liên quan đến việc chở trẻ em trên ô tô, yêu cầu trẻ dưới 10 tuổi và chiều cao dưới 1,35 m phải sử dụng thiết bị an toàn chuyên dụng. Tuy nhiên, nhiều xe đời cũ lại không có đầu chờ ISOFIX – chuẩn gắn ghế trẻ em phổ biến hiện nay – khiến phụ huynh lo lắng không biết phải lắp đặt ra sao.
Dưới đây là hướng dẫn chi tiết đã được các chuyên gia và Ủy ban An toàn giao thông quốc gia giải thích.
1. Trẻ dưới 10 tuổi và dưới 1,35 m bắt buộc dùng thiết bị an toàn
Nhiều phụ huynh thắc mắc:
“Con tôi 9 tuổi nhưng cao hơn 1,35 m thì có cần ghế an toàn? Có được ngồi ghế trước không?”
TS. Trần Hữu Minh – Chánh văn phòng Ủy ban An toàn giao thông quốc gia – cho biết quy định sử dụng chữ “và”, nghĩa là chỉ khi trẻ đồng thời dưới 10 tuổi và thấp hơn 1,35 m thì mới phải:
- dùng thiết bị an toàn phù hợp
- không được ngồi hàng ghế trước
Nếu chỉ cần một trong hai điều kiện không đúng, trẻ sẽ không thuộc diện bắt buộc.
Vì sao chọn quy định “và”?
- Nhiều trẻ dưới 10 tuổi nhưng cao lớn sẽ không phù hợp với ghế an toàn.
- Độ tuổi dễ ghi nhớ, dễ tuyên truyền cho phụ huynh.
- Chiều cao mới là yếu tố quyết định mức độ an toàn khi sử dụng dây đai và túi khí.
Đây được xem là phương án phù hợp với thực tế Việt Nam đồng thời đảm bảo an toàn cho trẻ.
2. Xe đời cũ không có đầu chờ ISOFIX: Lắp thế nào?
Theo Ủy ban An toàn giao thông quốc gia:
Xe có ISOFIX (xe đời mới)
Chỉ cần gài khớp ISOFIX vào các móc chờ, siết dây theo hướng dẫn của ghế.
Thao tác rất nhanh, độ an toàn cao.
Xe không có ISOFIX (xe đời cũ)
Hoàn toàn vẫn có thể lắp ghế an toàn bằng dây đai của xe.
Cách làm:
- Đặt ghế trẻ em đúng vị trí ghế sau.
- Luồn dây an toàn của xe qua các khe dẫn dây trên ghế trẻ em.
- Siết chặt dây để cố định ghế, đảm bảo ghế không rung lắc.
- Kiểm tra độ ổn định bằng cách dùng tay đẩy – kéo nhẹ.
Miễn là dây an toàn giữ được ghế trẻ em chắc chắn, không nhất thiết phải có ISOFIX.
3. Tiêu chuẩn ghế an toàn nào nên mua?
Theo PGS.TS Lý Hùng Anh (ĐH Bách khoa – ĐHQG TP.HCM), phụ huynh có thể lựa chọn thiết bị theo các tiêu chuẩn sau:
UN R44
- Được áp dụng hơn 30 năm
- Là tiêu chuẩn quốc tế về ghế an toàn trẻ em
UN R129 (i-Size)
- Tiêu chuẩn mới hơn, nghiêm ngặt hơn R44
- Kiểm định tốt hơn khi va chạm bên hông
- Ưu tiên lắp đặt ISOFIX nhưng vẫn hỗ trợ dây đai truyền thống
QCVN 123:2024 – Quy chuẩn Việt Nam
- Tương thích với R44 và R129
- Phù hợp cho thị trường trong nước
Chỉ cần ghế đạt 1 trong 3 tiêu chuẩn này là đầy đủ và hợp pháp.
4. Vì sao trẻ cần ghế an toàn, đặc biệt là ở Việt Nam?
- Dây an toàn trên xe hơi được thiết kế cho người lớn cao trên 1,35 m
- Trẻ thấp hơn dễ bị dây siết cổ, trượt khỏi dây hoặc bị thương nặng khi túi khí bung
- Ghế an toàn giữ trẻ đúng tư thế, phân tán lực va chạm và cố định cột sống
Theo thống kê quốc tế, ghế an toàn trẻ em giúp giảm:
- 70% nguy cơ chấn thương nặng
- 54% nguy cơ tử vong
5. Kết luận
Dù xe không có ISOFIX, phụ huynh vẫn có thể lắp thiết bị an toàn cho trẻ bằng dây đai ghế sau. Từ năm 2026, chủ xe chở trẻ dưới 10 tuổi và dưới 1,35 m bắt buộc phải trang bị ghế an toàn và không để trẻ ngồi ghế trước. Việc tuân thủ không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là cách bảo vệ trẻ trước rủi ro tai nạn.
