Trên các tuyến cao tốc, mọi tình huống bất ngờ đều tiềm ẩn nguy cơ tai nạn do tốc độ cao và thời gian phản ứng rất ngắn. Vì vậy, khi gặp vật cản phía trước, tài xế cần đưa ra quyết định chính xác: đánh lái né, phanh khẩn cấp hay giữ thẳng vô-lăng và đi qua.
Cách xử lý phù hợp phụ thuộc vào loại vật cản, điều kiện giao thông và kỹ năng của người lái, nhưng nguyên tắc quan trọng nhất là đảm bảo an toàn cho con người.
1. Xe chết máy hoặc dừng giữa cao tốc
Đây là tình huống nguy hiểm nhất. Ưu tiên hàng đầu luôn là tìm hướng tránh an toàn.
- Chỉ đánh lái khi cách xe hỏng tối thiểu 50 m.
- Quan sát làn bên cạnh, nếu trống mới chuyển làn.
- Giảm tốc trước khi đánh lái, bật xi-nhan đầy đủ.
- Xe gầm thấp thường ổn định hơn khi tránh gấp so với xe gầm cao.
Tuyệt đối tránh đánh lái mạnh ở tốc độ cao vì dễ mất lái hoặc lật xe, đặc biệt với xe tải hoặc xe đầu kéo.
2. Động vật nhỏ: chuột, mèo, chó con…
Nhiều tài xế phản xạ đánh lái để tránh, nhưng đây lại là hành động nguy hiểm.
Cách an toàn nhất:
- Giữ thẳng vô-lăng và giảm tốc từ từ.
- Chỉ đánh lái khi xung quanh trống trải và xe phía sau cách xa.
Việc cố gắng né bằng mọi giá có thể gây tai nạn dây chuyền, đặc biệt khi xe chạy nhanh.
3. Động vật lớn: bò, trâu…
Va chạm trực diện với động vật lớn có thể tương đương một vụ tai nạn nghiêm trọng.
Cách xử lý:
- Vừa phanh giảm tốc, vừa đánh lái sang hướng an toàn.
- Thường nên tránh về phía sau hướng di chuyển của con vật.
Đây là trường hợp ưu tiên né bằng mọi giá, vì lực va chạm rất lớn.
4. Người đi bộ trên cao tốc
Có thể gặp người băng ngang đường, nhặt đồ, công nhân bảo trì…
- Giảm tốc tối đa, bật đèn và còi để cảnh báo.
- Đánh lái về khoảng trống phía sau người đi bộ (vì họ có thể hoảng loạn và chạy ngược chiều).
- Bật xi-nhan trước khi chuyển hướng.
5. Các vật cản khác: cành cây, thùng nhựa, đá, lốp xe…
Tùy kích thước và độ cứng:
- Vật nhỏ, nhẹ → giữ thẳng lái và cán qua thường an toàn hơn.
- Vật to, sắc nhọn hoặc tảng đá → giảm tốc và tìm cách né.
- Gặp ổ gà hoặc hố sâu → không phóng qua, dễ hỏng treo, méo vành hoặc nổ lốp.
Lưu ý:
- Không phanh gấp ngay trước miệng ổ gà vì xe sẽ dồn tải trọng vào trục trước, tăng nguy cơ hỏng giảm xóc.
- Hãy giảm tốc từ xa, nhả phanh và giữ thẳng lái khi qua khu vực xấu.
Kết luận
Không có một phương án cố định cho mọi tình huống. Tuy nhiên, có thể ghi nhớ:
- Tránh khi có không gian và đủ khoảng cách.
- Phanh chậm dần, giữ thẳng lái khi không thể tránh an toàn.
- Đánh lái mạnh chỉ khi buộc phải tránh động vật lớn hoặc người đi bộ.
Kỹ năng quan sát, tốc độ hợp lý và phản xạ chính xác là yếu tố quyết định giúp tài xế xử lý an toàn trên cao tốc.
